چرا سکوت؟

یالطیف

توی سایت ها مطلبی دیده بودم در موردِ سکوتِ رضا امیرخانی در موردِ وقایع اخیر. ژان پل ساتر مطلبی دارد به این مضمون که مخاطبانِ و هوادارنِ یک نویسنده حق دارند از او بخواهند که نظرش در موردِ اتفاقی که دارد می افتد چیست.(اگر درست آدرس داده باشم.) این حق ِ اخلاقی مخاطبان رضا امیرخانی است که از او مطالبه کنند. آن طور که جنابِ سالاری فرموند نیست. بنده به شدت به این جمله ی  "و من روی سخنم با یاسر نیست.که با همه ی سیاست زده گان انقلابی این روزهاست که خونخوارانه،مخالف را حتی اگر رضا امیرخانی باشد،تاب نمیآورند.وحشیانه فقط موافق میخواهند." نقدِ اساسی دارم و احساس می کنم این گونه یک سویه تیغ کشیدن خود خلافِ اخلاق است.

چرا باید این خواسته از آقای امیرخانی که منتظر ِ دیدگاه ها و نظراتِ او هستیم باطل بنماید؟ متاسفانه دلیلی در تایید این گفته اقامه نمی شود. هر چند عنوانِ ستایش محض و دفاع مطلق از امیرخانی خود پاسخی بر این ایرادِ بنده است. چرا که او فقط خواسته احساساتش را بیان کند و متاسفانه طیفِ آرمان خواه و انقلابی که امروز از هر دو سوی جبهه استخوان در گلو و خار در چشم است مورد هجمه ی خود قرار داده است. من از از طرفِ وبلاگِ طلبه ضد، ضد طلبه از همه ی رفقای بی کسم معذرت می خواهم. ایشان طوری مطلب شان را نگاشته اند گو این که جوانان دردمند و آرمان خواه را از این فتنه سودی است. یا ما در پی رانتی هستیم. به اندازه ی کافی نسل ِ آرمان خواه درمانده است که نخواهد همین چهار تا مشتری و نویسنده اش را بپراند.

اگر نسل ِ آرمان خواه و مذهبی به زعمِ شما سیاسی کار و بی اخلاق شده است به خاطر ِ حوزه های علمیه است. لطفا ریشه های مشکل را بشناسید و به حوزه ی علمیه ایراد بگیرد که نتوانست ما را تربیت کند. البته حوزه ی علمیه ای که امروز در کنار ِ اندک نیروهای مستعد و جویای حقیقت و دین، مامن ِ کسانی شده اند که از همه جا رانده شده اند و از شدت ضعف علمی و کند ذهنی انتخابی جز حوزه نداشتند، عاجزتر از این نقدهاست... یک زمانی فکر می کردم که توی حوزه خبری است، اما... به یکی از دوستان که با توجه به قوتِ علمی و پشتکارش در دانشگاه می خواست برود حوزه گفتم این کار نکند. توی این حوزه ها هیچ خبری نیست. می توانی در همین دانشگاه بمانی و منشا خیر باشی...  صحبت از کدام ِ بی اخلاقی می کنی بردار! صحبت ما از بی یاوری است. صحبت از کرور کرور زنبور ِ بی کندو است که مفترقند.

اما امیرخانی...

مخالفتِ رضای امیرخانی از دولت با توجه به اهمیتی که ایشان به مسائل فرهنگی می دهند قابل ِ درک است. منتها ساده اندیشانه است اگر خواسته ی امثال ِ سید یاسر از رضا امیرخانی را تنها حمایتِ از احمدی نژاد بنماییم. این دو موضوع از هم جداست. تبیین کردن جایگاه خود در میانه ی ماجرا با حمایت از احمدی نژاد تنها خلطِ مبحث است. مگر همه ی کسانی که در این میان جایگاه خود را تعریف کردند حامی احمدی نژاد بودند؟ مگر دکتر روح الامینی که فرزندش را در میان از دست داد، حامی احمدی نژاد بود و یا هست؟ ولی دیدید که تا آن جا که می توانست مساله را تبیین کرد. برادر، من فکر می کنم این دو موضوع از هم جداست. آری؛ کار به جایی می کشد که مسائل ِ سیاسی به اصول ِ دین مرتبط می شود. مسائل ِ سیاسی... یک جوری در موردش صحبت می کنید گو این که هر کس پیرامونش حرفی بزند انگار دچار ِ خبط شده است. مگر نه این است که آثار امیرخانی، حتی رمان هایش، پر از المان های سیاسی و نظراتِ سیاسی نگارنده است که گه گاه مستقیما بیان شده؟

عزیزان اگر از سید مهدی شجاعی و محسن حسام مظاهری گفتید از فرهاد جعفری هم بگویید. هیچ کدام از ما به لعن و نفرین سید مهدی شجاعی نپرداختیم. هیچ کدام مان کتاب هایش را آتش نزدیم. با همه ی کله خری و خشک مغزی و وحشیگری مان هنوز سید مهدی را دوست داریم. هنوز مقاله های محسن حسام را با جان و دل می خوانیم. بعد ِ انتخابات هنوز هم خریدار کرشمه ی خسروانی سید مهدی بودیم. به انتخاب ِ سید مهدی و محسن حسام در انتخابات احترام می گذاریم. هر چند ممکن است نقد هم کرده باشیم، که آن هم از روی دلسوزی بود و نه از برای به آتش کشیدن و قطع رابطه کردن. اما... توی می دانی برادر که فرهاد جعفری، نویسنده رمان پرفروش کافه پیانو، در اوج شهرت در میان سکولارها و جریان شبه روشن فکری از احمدی نژاد حمایت کرد؟ تو می دانی ده ها جلد از کافه پیانوی او را به نشر ِ چشمه برگرداندند؟ آیا تو می دانی کتابش را آتش زدند؟ آیا تو می دانی که او گفت اگر همه 70 هزار جلدش را برگردانند از تصمیمش منصرف نمی شود؟ آیا تو می دانی او به یک چهره ای منفور در میان طرفدارانش بدل شد؟ آیا تو می دانی که می توانست با بستن تنها یک روبانِ سبز در شهرت بماند و حالش را ببرد؟ تو می دانی که او با به جان خریدنِ این همه تهمت و انگ آینده خود را تیره کرد؟ آیا تو می دانی که اگر سید مهدی از موسوی حمایت کرد این فرصت را هم داشت که در حضور رهبر تریبونی داشته باشد، با این همه فرهاد جعفری دستش از این گونه تریبون ها کوتاه بود و هست؟ این همه از امیرخانی گفته ایم و نوشته ایم، اما بگذار جانبِ انصاف رعایت کنیم و این را اضافه کنیم که جعفری حمایت کرد و می کند تنها به خاطر ِ عقایدش. حتما می دانی که باید به شرف ِ این آدم ها درود فرستاد! تو می دانی این مرد دوباره دل به دریا زد و در اینجا با تکیه بر دیدگاه های سکولارش از مردم برای حضور در راهپیمایی 22 بهمن دعوت کرد. و هنوز هم پای انتخابش ایستاده است. 

سید یاسر و امثال ِ او فراوانند. بگذار بگویم در میان ِ خیل ِ دوستانم بسیاری مانند او سوال دارند. من از هر یک از دوستانم که بیوتن را خوانده است پرسیده ام گفته اند چرا امیرخانی سکوت کرده است. این سوال جدی است. سید یاسر عزیز این تنها سوال تو نیست. این سوال ِ بسیاری از ماست. البته ما برای تصمیم گیری منتظر ِ کسی نمی مانیم. خمینی به ما یاد داد که معطل ِ کسی نباشی. ولی حق بدهید که این را پرسیم چرا سکوت؟ آن هم رضا امیرخانی... امیرخانی که در سال های اصلاحات به خاطر ِ اظهار نظر یک نفر، توی لوح سرمقاله می نوشت. اما اکنون با گذشتِ چندین ماه از دورانِ فتنه حتی یک خط مطلب در تبیین این ماجرا ننوشت. این مساله ی بدیهی را نمی توان کتمان کرد. آیا این غائله اندازه ی یک سخنرانی سرشار ارزش نداشت؟ آیا این فتنه ی عظیم قاعده ی یک کتابِ خاطرات شعبان بی مخ ارزش نداشت که نویسنده ی ما برایش مطلبی بنویسد؟

سایتِ ارمیا نوشته است که اگر می خواهیم کاری کنیم به دولت بگوییم مجوز ِ اثر امیرخانی را بدهد. باشد آقای سایتِ ارمیا... به دولت هم می گوییم، ولی این را بهش می گویند فرافکنی! ما منتظر ِ این نیستیم که امیرخانی با رجا و یا کلمه مصاحبه کند. اما انتظار داریم موضعش را بدانیم، چه باک اگر از سایتِ تابناک باشد. جالب است آقای سایتِ ارمیا می گوید موضع ایشان همان موضع ِ داستان ِ سیستان است. برادر ما انتظار تبیین ماجرا داریم نه فقط موضع. ما منتظر ِ تحلیل وقایع از دیدِ آقای امیرخانی هستیم. وگرنه مساله فقط ولایت پذیری نیست. کیست که در ولایت پذیری آقای امیرخانی شک کند؟ (که اگر کسی شک کند حق دارد.) مساله جای دیگری است برادر. ما به دولت می گوییم که به اثر ِ امیرخانی مجوز بدهد... مگر ما خواستیم که امیرخانی در موردِ دولت صحبت کند؟ مگر همه ی کسانی که موضع مشخص کردند انسان هایی بی درد بودند؟ اگر امیرخانی منتظر مجوز است باید بدانید که افرادی هستند که عمری است به خاطر ِ عدم ِ رعایت عدالت و با وجود کپرنشینی و مشکلاتِ کمر شکن پای ِ انقلاب ایستاده اند. راستی، به نظر ِ شما این جمله ی آقای سایتِ ارمیا اخلاقی است؟:"دوستان به خاطر داشته باشند که موضعِ رضا امیرخانی، همان موضع داستان سیستان است در دوره‌ای که عدالت‌طلبانِ فعلی محوِ جمال دوم خرداد بودند! "

من هنوز نمی توانم باور کنم که این جور نوشته ها را امیرخانی تایید می کند. این استدلال مخدوش و مغلوط است. همانند جمله ی آقای کروبی به شیخ صادق لاریجانی است؛ که آن موقعی که او داشته مبارزه می کرده، شیخ صادق در آغوش مادرش شیر می نوشیده. با این جور نوشته ها سر چه کسی دارید منت می گذارید؟ منظور از عدالت طلبان ِ فعلی کیست؟ آرمان بسیاری از ماها عدالت است. من خیلی ها را می شناسم که عدالتِ خواه هستند و به یاد نمی آورم محو ِ جمال ِ دوم خرداد بوده باشند. کم نیستند عدالت طلبان فعلی که همچنان در میانِ پیوند های ظالمانه خرد می شوند ولی پای عدالت ایستاده اند و هیچ گاه محو جمالِ هیچ جریانی نبودند.

البته این را بگویم خمینی به ما یاد داد که با هیچ کس عقدِ اخوت نبندیم. (این اسمش وحشی گری یا خون خواری نیست!)
خمینی به ما آموخت که انسان ها را معیار ِ حق نگیریم.

و آموختیم از هیچ کس در این روزگار، جز حضرت صاحب (عج)، نمی توان به صورت مطلق دفاع کرد. از سید علی خامنه ای نمی شود مطلق دفاع کرد چه رسد به امیرخانی.

آقاجان اصلا قبول؛ امیرخانی همین الانش هم پیرو ِ ولایت است، این مساله هم قابل کتمان نیست. کمی تیزهوشی لازم است تا این سخن را از لا به لای نوشته های رضا بکشد بیرون. به قول ِ دکتر یگانه استاد دوست داشتنی جامعه شناسی، امیرخانی در قبال جمهوری اسلامی موضعی غیر قابل برگشت گرفته؛ نه با داستان ِ سیستان که با ذکر مشتاقانه رضای لبنانی از امام خمینی در بیوتن. اما...بگذار تا بگذریم. گفتنی ها را گفتیم.

بگذار ساده تر بگویم به هیچ وجه هدفِ این نوشته نقد و یا تخطئه ی رضا امیرخانی نبود، وگرنه برای نقد باید بیشتر از این ها کیسه کشید. تنها تلنگری بود به آقایانی که فکر می کنند افراد به خاطر ِ نام شان اشتباه نمی کنند... 

خواندنِ سرلوحه ها را به همه ی دوستان پیشنهاد می کنم؛ مخصوصا مقاله چقدر جنبش نرم افزاری.