حرف ما این است...

یالطیف 

من خیلی اهل دنبال کردنِ به‌روز اخبار و اطلاعات و انتقالِ آن‌ها به شکلِ خفن نیستم. همین می‌شود پی دوم فاز از گفتارهای حکیمانه‌ی روز عقبم. 
چندی پیش آقای خامنه‌ای برای اساتید بسیجی صحبت کردند که به نظرم حاوی نکاتِ جالبی بود. با وجودِ این‌که بینِ این حرف‌ها و عمل مسولان محترم فاصله وجود دارد، ولی برای یادآوری و انتقال این سخنانِ کارگشا در موردِ یکی دو جمله از آن‌ها تکمله‌هایی قلمی می‌کنم.

یکی از آن حرف‌های اصولی که به نظرِ من امروز روز باید بسیار باید بر آن تاکید شود این است که تفاوت ماهوی بین سنت و مدرنیته ایجاد نکنیم. بی‌جهت به یکی رنگ تقدس نبخشیم و بر دیگری مارک کفر نچسبانیم. خلعتِ دانشمندِ بومی ایرانی شایسته‌ی این رداهای تنگ نباید باشد. تا زمانی که گفتمانِ سنت مدرنیته به عنوانِ دعوای حکومت با دانشمندان برقرار باشد، انتظارِ تولید دانشِ بومی امری ناممکن به نظر می‌رسد. انشالله همه‌ی منکران و شیفتگانِ غرب به این بخش از سخنان آقای خامنه‌ای به دقت توجه کنند. (مخصوصا منکرانِ غرب و تجدد که خودشان را ولایی هم می‌دانند!)

ببینید دانشمند فیزیک پلاسماىِ در درجه‌ى عالى، در کنار شخصیت یک گروهبانِ تعلیم دهنده‌ى عملیات نظامى، آن هم با آن احساسات رقیق، آن هم با آن ایمان قوی با آن سرسختى، چه ترکیبى میشود. دانشمند بسیجى این است؛ استاد بسیجى یک چنین نمونه‌اى است. این نمونه‌ى کاملش است که ما از نزدیک مشاهده کردیم. در وجود یک چنین آدمى، دیگر تضاد بین سنت و مدرنیته حرف مفت است؛ تضاد بین ایمان و علم خنده‌آور است. این تضادهاى قلابى و تضادهاى دروغین - که به عنوان نظریه مطرح میشود و عده‌اى براى اینکه امتداد عملى آن برایشان مهم است دنبال میکنند - اینها دیگر در وجود یک همچنین آدمى بى‌معنا است. هم علم هست، هم ایمان؛ هم سنت هست، هم تجدد؛ هم نظر هست، هم عمل؛ هم عشق هست، هم عقل.

از آقای خامنه‌ای می‌پرسیم جهاد با نفس یعنی چه؟ جواب می‌دهد:

جهاد با نفس این است که از تفریحتان بزنید، از آسایش جسمانیتان بزنید، از فلان کار پرپول و پردرآمد - به قول فرنگى‌ها پول‌ساز - بزنید و تو این محیط علمى و تحقیقى و پژوهشى صرف وقت کنید تا یک حقیقت زنده‌ى علمى را به دست بیاورید و مثل دسته‌ى گل به جامعه‌تان تقدیم کنید.

اما همچنان آقای خامنه‌ای دل‌گیر است...

 من بارها گفته‌ام: ظلم نکنیم. این هم یکى از آن اساسى‌ترین کارهاست. ظلم چیز بدى و چیز خطرناکى است. ظلم فقط این نیست که آدم توى خیابان به یکى کشیده بزند. گاهى یک کلمه‌ى نابجا علیه یک کسى که مستحقش نیست، یک نوشته‌ى نابجا، یک حرکت نابجا، ظلم محسوب میشود. این طهارت دل را و طهارت عمل را خیلى بایستى ملاحظه کرد.

حتی برای این امر روایتی از پیامبر نقل می‌کند:

پیغمبر اکرم ایستاده بودند یک کسى را که حد رجمِ زنا را بر او جارى میکردند، میدیدند؛ بعضى‌ها هم ایستاده بودند؛ دو نفر با همدیگر حرف میزدند؛  یکى به یکى دیگر گفت که مثل سگ تمام کرد و جان داد - یک همچین تعبیرى - بعد پیغمبر به سمت منزل یا مسجد راه افتادند و این دو نفر هم همراه پیغمبر بودند. توى راه که میرفتند، رسیدند به یک جیفه‌ى مردارى - به یک مردارى، حالا جسد سگى بود، درازگوشى بود، هر چى بود - که مرده بود و آنجا افتاده بود. پیغمبر به این دو نفر رو کردند و گفتند: گاز بگیرید و یک مقدارى از این میل کنید. گفتند: یا رسول‌اللَّه! ما را تعارف به مردار میکنید؟! فرمود: آن کارى که با آن برادرتان کردید، از این گاز زدن به این مردار بدتر بود. حالا آن برادر کى بوده؟ برادرى که زناى محصنه کرده بوده و رجم شده و اینها درباره‌اش آن دو جمله را گفته‌اند و پیغمبر اینجور ملامتشان میکند!

بالاخره عده‌ای هم می‌گویند که ما انقلابی هستیم. یا ما پای جمهوری اسلامی ایستاده‌ایم. ولی رهبر می‌گوید:

اینجور نیست که ما چون مجاهدیم، چون مبارزیم، چون انقلابى هستیم، بنابراین هر کسى که از ما یک ذره - به خیال ما و با تشخیص ما - کمتر است، حق داریم که درباره‌اش هر چى که میتوانیم بگوئیم؛ نه، اینجورى نیست. بله، ایمانها یکسان نیست، حدود یکسان نیست و بعضى بالاتر از بعضى دیگر هستند. خدا هم این را میداند و ممکن است بندگان صالح خدا هم بدانند؛ لکن در مقام تعامل و در مقام زندگى جمعى، باید این اتحاد و این انسجام حفظ بشود و این تمایزها کم بشود.